In ’De smaakmakers van Sioo’ geven we de vele partners en docenten uit ons netwerk een gezicht door hen het hemd van het lijf te vragen over hun kennis, ervaring, inspiratiebronnen én band met Sioo. Deze keer spreken we Frank Bosboom, leerbegeleider, program designer en organisatieontwikkelaar bij Sioo.
Als jongetje wilde Frank bioloog worden. Hij was heel geïnteresseerd in beestjes en vond toen al dat je moet zorgen voor de planeet. Het dierenboek, van wormen tot herten dat hij heeft stukgelezen, heeft hij nog steeds. Toen zijn moeder overleed toen hij 9 was, verschoof zijn interesse naar psychologie. En dat was natuurlijk heel jong. “Als jonge tiener las ik Jung, maar ik kreeg de boeken niet zo maar mee uit de bibliotheek. Wel met de kaart van mijn vader. Of ik kocht boeken in de uitverkoop van de bieb, vaak voor 1 of 2 gulden. Op de middelbare school, begon ik met het lezen van een reeks van uitgeverij Boom over Freud. Er kwam steeds een nieuw deel uit. Een jaar later kwam er ook een reeks van Jung.
“Nu weten we niet anders dan dat dat hun theorieën er zijn, maar in die reeks heb ik kunnen volgen, hoe theorie zich ontwikkelt aan de hand van problemen en vragen die Freud had bij de behandeling van zijn patiënten. En hoe hij daar dan iets op ging verzinnen.”
Van psychologie naar filosofie
Zo rond zijn 15e jaar besefte Frank dat wat hij zocht, namelijk hoe om te gaan met angst, hij niet zou vinden in de psychologie. Hij stapte over op filosofie en begon met het lezen van de boeken van Nietzsche, Heidegger en Levinas. Die leest hij nog steeds graag. Zijn vader was katholiek, en een gesprek over een boek als De Antichrist werd niet echt met open armen ontvangen. Ook op de middelbare school was er weinig ruimte om hierover het gesprek te voeren. “Ik stelde vaak en veel verkeerde vragen, ook levensvragen. Ik verveelde me en moest uiteindelijk van school. Ik wilde graag filosofisch therapeut worden. En in die hoedanigheid onderzoeken wat angst (en andere existentiële ervaringen) doet met mensen, hoe mensen omgaan met angst, angst die nooit weggaat. Maar die studie bestond niet.”
Van mbo naar universiteit
Omdat Frank wel een overgangsbewijs had van 3 naar 4 vwo, kon hij instromen in een mbo-opleiding. Het werd mbo Agogisch Werk in Deventer, een grote verandering voor hem. “Ik kwam mensen tegen, die ik in de Achterhoek nog nooit was tegengekomen en ik kwam terecht in situaties die ik niet kende. Toen ik stage ging lopen op een ZMOK internaat (Zeer Moeilijk Opvoedbare Kinderen, red.), stapte ik bij de kennismaking een bushalte eerder uit. Wat een agressie, ik was er gewoon bang voor. Via een HBO propedeuse kon ik naar de universiteit. In eerste instantie met het idee orthopedagoog/klinisch psycholoog te worden, maar in mijn ogen werd daar teveel geproblematiseerd vanuit bijv. DSM4 (nu DSM5). Na mijn propedeuse heb ik daarom gekozen om niet in de hulpverlening verder te gaan en heb ik gekozen voor organisatiepsychologie. Tijdens mijn studietijd aan de universiteit ben ik wel nog één dag in de week op de ZMOK school blijven werken als groepsleider.”
Niet van de ‘standaard’
Tijdens de studie was hij zeer geïnteresseerd in motivatietheorieën, socio-techniek en de cultuurtheorie van Hofstede. Maar had ook een fascinatie voor de kunst van het interviewen. Ischa Meijer was zijn favoriet en hij bezocht dan ook regelmatig zijn interview programma dat live werd uitgezonden vanuit Eik en Linde in Amsterdam. Al op het mbo was Frank geïnteresseerd in andere vormen van verslaglegging dan een scripties of rapporten. Zo schreef hij een toneelstuk als afstudeeropdracht. Later heeft hij nog verschillende cursussen gedaan in de theaterwereld: drama, improvisatietheater en theatersport. Hij gebruikt het soms als werkvorm in zijn werk, en nog steeds zelf als ontspanning, vooral lange improvisaties.
Stap in die nieuwe wereld
“In de jaren tachtig ben ik een aantal keer naar Polen geweest in de zomervakantie (jaren 80, Gdansk opkomst Solidarność). Die fascinatie voor Oost-Europa is gebleven. Toen ik in de jaren 90 afstudeeronderzoek mocht doen, kreeg ik de mogelijkheid om dat voor Philips in een fabriek in Hongarije te doen. Mijn vraagstelling was: werken westerse management opvattingen (zoals zelfsturende teams) in een voormalig communistisch land? Zo deed ik cultuuronderzoek naar werkende bestanddelen bij zelfsturing in Hongarije. Ik ben ook afgestudeerd op zelfsturing en decentralisaties.”
“Wat zijn we op de wereld aan het doen?”
Na zijn studie bleef hij bij Philips werken en woonde in Wenen met zijn vrouw en, later, zijn dochter. “Ik reisde de wereld over en we hadden een luxe leven. Het was de tijd van outsourcing naar lage lonen landen in Oost Europa en China. Ik zag hoe anders daar gewerkt werd. Dat bijvoorbeeld fouten die in producten zaten niet hersteld werden omdat het belangrijker was om opdrachten (inclusief de fouten) heel precies uit te voeren. Mijn werk bestond er vooral uit om “goed uit je doppen te kijken” en fabrieken te helpen bij het verbeteren van werkprocessen, technisch en sociaal. Ik had van jongs af aan al geleerd om te werken met wat je waarneemt. Spanning waarnemen, niet persoonlijk (psychologisch) nemen, maar onderzoeken waar die in het systeem zit. Bijvoorbeeld in een management team en dan kijken hoe je dat bespreekbaar kunt maken. Tijdens die opdrachten kwam ik ook achter de negatieve kanten van outsourcing (werk en kennis uit Europa weg, slechte arbeidsomstandigheden in de landen waar de productie naartoe ging). Als je zelf mee kan sturen in de ontwikkeling maakt dat heel kosmopolitisch, versterkt het een liberaal wereldbeeld, de schaduwkant zag ik toen ook al en is de afgelopen decennia alleen maar zichtbaarder geworden.”
Een radicaal besluit
Toen zijn dochter een half jaar was, vroeg hij zich af: “Wil ik dit nog wel? Ik zie haar zo weinig en welk verhaal vertel ik straks aan haar over mijn werk. Het saneren van productiebedrijven; wat een ……verhaal. En toen namen mijn vrouw en ik een “typisch domme Frank” beslissing, want het was helemaal klaar. Niet zoeken naar een zachte overgang. Dus weg mega-salaris, auto, huis en pensioen.” Terug in Nederland ging hij op zoek naar een baan waar hij met zijn ervaring aan kon en wilde bijdragen. Een baan waar je verbinding maakt tussen uitvoering en langere termijn strategie. Waar je het concrete van de werkvloer met het abstracte van de strategie verbindt. “Ik vond dat er meer respect moest komen voor de werkvloer. Ik had gezien hoe de Hongaarse fabrieksarbeiders, onder hele lastige omstandigheden, met vaak meerdere banen om rond te kunnen komen, er echt het beste van probeerden te maken en vaak ook heel goed wisten wat ging helpen om betere kwaliteit te maken.” En daar was weinig compassie voor.
Hij leerde in heel veel verschillende contexten hoe je dan van waarde kunt zijn door er helemaal in te stappen en goed om je heen te kijken en te voelen wat het systeem je vertelt. Zijn ervaring met ketens en allianties in de industrie, deed hij op in een onderzoek samen met John Bell van het Corporate Alliance Office van Philips en de Universiteit van Wenen. “Daar werd toen al geconstateerd dat het meest essentiële wat nodig is voor succes in ketens en allianties, relatie en vertrouwen is. (grappend): Als ze bij de toeslagenaffaire ons onderzoek uit 2004 gelezen hadden en de lessen daaruit hadden meegenomen, dan had het niet zover hoeven komen.”
“Op basis van mijn ervaringen in de industrie had ik binnen de overheid al een aantal keren verteld hoe belangrijk de invulling van de inkoopfunctie is in het opbouwen van partnerschap. Als je er heel instrumenteel, controlerend in gaat zitten krijg je ander gedrag van je partner/leverancier, dan als je samen zoekt naar wat het beste kan werken. Uiteindelijk leidde dat tot een bijdrage aan het programma voor het ministerie van VWS, een programma over inkoop en aanbesteden in het sociaal domein. In dit programma werkte ik als procesbegeleider, daar ondersteunde ik samenwerkingen als gemeenten en zorgorganisaties samen iets wilden. Ik kwam dar niet van buitenaf met een opvatting over wat daar moest gebeuren.
Voor dat programma schreven we op basis van casussen en interviews drie papers hoe je verschillend kan kijken naar inkopen en samenwerken in het sociaal domein. Als relatie en vertrouwen het succes maken, is het heel belangrijk om je bewust te zijn van hoe actoren verschillend kijken naar hun samenwerkingsrelaties en wat je kan doen om tot meer productieve samenwerkingsrelaties te komen.”
Docent en leerbegeleider bij Sioo
Zo rond 2000 begon hij ook met lesgeven, als docent veranderkunde. Toen nog binnen Philips in een opleidingen voor midden-managers. Dat waren groepen uit West-Europa, Oost-Europa of Amerika die dan een week bij elkaar waren. Dat vond hij heel leuk om te doen. En hij ervaarde heel expliciet hoe ook hier context en culturele achtergrond een rol spelen bij het aanbieden van passende leervormen.
In 2004 heeft hij, samen met o.a. Maarten Könings, de Holland Branding Group opgericht. Zij hielden zich bezig met het begeleiden van ketens en allianties die met elkaar iets wilden. Via Maarten Königs maakte hij kennis met Sioo. En met Tanja Verheij, die toen de leergang Alliantiemanagement leidde. “We gingen toen een vrij uitzonderlijk project doen: de bouwopgave in de regio Arnhem/Nijmegen, door wooncorporaties, de bouwsector en gemeenten bij elkaar te brengen. Een heel mooie ervaring. In 2006 zijn we vanuit Sioo gestart met een leergang Bouwen Regisseren en die is inmiddels voor de 10e keer gestart, dus ongeveer om de 1,5 – 2 jaar en die is nog steeds heel waardevol. Bij bouwen regisseren is het net als bij het programma voor VWS, dat de regio initiatief neemt en een leergang wil en Sioo die begeleidt. Zonder initiatief geen leergang.”
Inspiratiebronnen
Op de vraag wie zijn inspiratiebronnen zijn, geeft Frank als reactie: “Dat is echt heel breed. Van een verpletterende voorstelling van Sophocles’ Antigone, maar ook bijvoorbeeld de jonge singersongwriter Meau. Ik vind het zo knap hoe zij kwetsbaarheid omzet in kracht. Ik heb ook veel geleerd van Peter Paul Gerbrands, een professioneel opgeleide regisseur. Zelf ben ik geen opgeleid acteur maar maak ik gebruik in coaching van de theatertechniek van Chekhov.” Zijn favoriete schrijvers zijn nog steeds Nietzsche en Levinas. Samenwerken in Contributing to the Future, is een leerzame ontdekkingsreis net als de vraagstukken en werelden van de ECM deelnemers. Maar ook moed en de openheid en de eerlijkheid van de schoonmaakster uit de Oekraïne.
Plannen voor de toekomst
“Connecting to the Future (wat we inmiddels Contributing tot he future noemen) is een initiatief met als doel om bewustzijn, kennis, begrip en activering te bieden van de vaardigheden die we moeten ontwikkelen om bij te dragen aan de toekomst. Daar zou ik nog meer mee willen doen. Denk dan aan het weer opnieuw opbouwen van vaardigheden die we zijn kwijtgeraakt, zoals verschillende vormen van bewustzijn: voorbewustzijn, bewustzijn en postbewustzijn. Maar ook om te leren omgaan met systeemdynamiek in plaats van er in verstrikt te raken. En er met een zekere lichtheid in te kunnen staan. Dat doe ik graag in de mbo sector waar ik de leergang Lerend Veranderen begeleid, maar ook in andere situaties waar mensen hun kundigheid verder willen vergroten in het ontwikkelen van teams, organisaties en allianties.
Blijven leren en ontwikkelen
Ondertussen blijft hij ook gewoon actief bij Sioo. “Ik vind het hier een fijne, hele prettig professionele omgeving. Sioo gaat uit van wat mensen goed kunnen, in plaats van van wat je zou moeten kunnen en zijn maatschappelijk geëngageerd. Er is een cultuur van elkaar scherp houden en we werken echt samen in de diverse programma’s en trajecten. Dus dit is ook voor mijzelf lerend en ontwikkelend.” Naast Sioo blijft Frank in nieuwe werelden stappen. “Bijvoorbeeld nu met het complexe speelveld rondom stikstof. Daar stap ik dan in en kijk wat ik kan bijdragen”.
Tot slot
Frank is woonachtig op de Utrechtse Heuvelrug en ontspant thuis het liefst met lange improvisaties en lange fietstochten in de omgeving. En eigenlijk wilde hij helemaal geen interview. Hij ontmoet liever mensen, maakt kennis en dan samen dingen meemaken.
Whitepapers
Frank heeft de volgende white papers gepubliceerd:
- Scenarios voor mbo in crisistijd
- Herkenbare ontwikkelingsfasen bij het verbeteren van inkoop in het sociale domein
- De interactie tussen zorgaanbieders en gemeenten in het sociaal domein
- Regionaal samen werken aan betere zorg en ondersteuning in het sociaal domein
Ben je werkzaam als bestuurder, directeur of opleidingsmanager in het mbo en wil je leren van de ervaringen van Frank? Kijk dan eens op www.sioo.nl/opleiding/lerend-veranderen-voor-directeuren-en-opleidingsmanagers-in-het-mbo of www.sioo.nl/opleiding/lerend-veranderen-mbo. Of Werk je vanuit gemeente, woningcorporatie of bouwer aan de regionale woonopgave en wil je leren van de ervaringen van Frank? Kijk dan eens op www.sioo.nl/opleiding/bouwen-regisseren
In ’De smaakmakers van Sioo’ geven we de vele partners en docenten uit ons netwerk een gezicht door hen het hemd van het lijf te vragen over hun kennis, ervaring, inspiratiebronnen én band met Sioo. Deze keer spreken we Frank Bosboom, leerbegeleider, program designer en organisatieontwikkelaar bij Sioo.
Als jongetje wilde Frank bioloog worden. Hij was heel geïnteresseerd in beestjes en vond toen al dat je moet zorgen voor de planeet. Het dierenboek, van wormen tot herten dat hij heeft stukgelezen, heeft hij nog steeds. Toen zijn moeder overleed toen hij 9 was, verschoof zijn interesse naar psychologie. En dat was natuurlijk heel jong. “Als jonge tiener las ik Jung, maar ik kreeg de boeken niet zo maar mee uit de bibliotheek. Wel met de kaart van mijn vader. Of ik kocht boeken in de uitverkoop van de bieb, vaak voor 1 of 2 gulden. Op de middelbare school, begon ik met het lezen van een reeks van uitgeverij Boom over Freud. Er kwam steeds een nieuw deel uit. Een jaar later kwam er ook een reeks van Jung.
“Nu weten we niet anders dan dat dat hun theorieën er zijn, maar in die reeks heb ik kunnen volgen, hoe theorie zich ontwikkelt aan de hand van problemen en vragen die Freud had bij de behandeling van zijn patiënten. En hoe hij daar dan iets op ging verzinnen.”
Van psychologie naar filosofie
Zo rond zijn 15e jaar besefte Frank dat wat hij zocht, namelijk hoe om te gaan met angst, hij niet zou vinden in de psychologie. Hij stapte over op filosofie en begon met het lezen van de boeken van Nietzsche, Heidegger en Levinas. Die leest hij nog steeds graag. Zijn vader was katholiek, en een gesprek over een boek als De Antichrist werd niet echt met open armen ontvangen. Ook op de middelbare school was er weinig ruimte om hierover het gesprek te voeren. “Ik stelde vaak en veel verkeerde vragen, ook levensvragen. Ik verveelde me en moest uiteindelijk van school. Ik wilde graag filosofisch therapeut worden. En in die hoedanigheid onderzoeken wat angst (en andere existentiële ervaringen) doet met mensen, hoe mensen omgaan met angst, angst die nooit weggaat. Maar die studie bestond niet.”
Van mbo naar universiteit
Omdat Frank wel een overgangsbewijs had van 3 naar 4 vwo, kon hij instromen in een mbo-opleiding. Het werd mbo Agogisch Werk in Deventer, een grote verandering voor hem. “Ik kwam mensen tegen, die ik in de Achterhoek nog nooit was tegengekomen en ik kwam terecht in situaties die ik niet kende. Toen ik stage ging lopen op een ZMOK internaat (Zeer Moeilijk Opvoedbare Kinderen, red.), stapte ik bij de kennismaking een bushalte eerder uit. Wat een agressie, ik was er gewoon bang voor. Via een HBO propedeuse kon ik naar de universiteit. In eerste instantie met het idee orthopedagoog/klinisch psycholoog te worden, maar in mijn ogen werd daar teveel geproblematiseerd vanuit bijv. DSM4 (nu DSM5). Na mijn propedeuse heb ik daarom gekozen om niet in de hulpverlening verder te gaan en heb ik gekozen voor organisatiepsychologie. Tijdens mijn studietijd aan de universiteit ben ik wel nog één dag in de week op de ZMOK school blijven werken als groepsleider.”
Niet van de ‘standaard’
Tijdens de studie was hij zeer geïnteresseerd in motivatietheorieën, socio-techniek en de cultuurtheorie van Hofstede. Maar had ook een fascinatie voor de kunst van het interviewen. Ischa Meijer was zijn favoriet en hij bezocht dan ook regelmatig zijn interview programma dat live werd uitgezonden vanuit Eik en Linde in Amsterdam. Al op het mbo was Frank geïnteresseerd in andere vormen van verslaglegging dan een scripties of rapporten. Zo schreef hij een toneelstuk als afstudeeropdracht. Later heeft hij nog verschillende cursussen gedaan in de theaterwereld: drama, improvisatietheater en theatersport. Hij gebruikt het soms als werkvorm in zijn werk, en nog steeds zelf als ontspanning, vooral lange improvisaties.
Stap in die nieuwe wereld
“In de jaren tachtig ben ik een aantal keer naar Polen geweest in de zomervakantie (jaren 80, Gdansk opkomst Solidarność). Die fascinatie voor Oost-Europa is gebleven. Toen ik in de jaren 90 afstudeeronderzoek mocht doen, kreeg ik de mogelijkheid om dat voor Philips in een fabriek in Hongarije te doen. Mijn vraagstelling was: werken westerse management opvattingen (zoals zelfsturende teams) in een voormalig communistisch land? Zo deed ik cultuuronderzoek naar werkende bestanddelen bij zelfsturing in Hongarije. Ik ben ook afgestudeerd op zelfsturing en decentralisaties.”
“Wat zijn we op de wereld aan het doen?”
Na zijn studie bleef hij bij Philips werken en woonde in Wenen met zijn vrouw en, later, zijn dochter. “Ik reisde de wereld over en we hadden een luxe leven. Het was de tijd van outsourcing naar lage lonen landen in Oost Europa en China. Ik zag hoe anders daar gewerkt werd. Dat bijvoorbeeld fouten die in producten zaten niet hersteld werden omdat het belangrijker was om opdrachten (inclusief de fouten) heel precies uit te voeren. Mijn werk bestond er vooral uit om “goed uit je doppen te kijken” en fabrieken te helpen bij het verbeteren van werkprocessen, technisch en sociaal. Ik had van jongs af aan al geleerd om te werken met wat je waarneemt. Spanning waarnemen, niet persoonlijk (psychologisch) nemen, maar onderzoeken waar die in het systeem zit. Bijvoorbeeld in een management team en dan kijken hoe je dat bespreekbaar kunt maken. Tijdens die opdrachten kwam ik ook achter de negatieve kanten van outsourcing (werk en kennis uit Europa weg, slechte arbeidsomstandigheden in de landen waar de productie naartoe ging). Als je zelf mee kan sturen in de ontwikkeling maakt dat heel kosmopolitisch, versterkt het een liberaal wereldbeeld, de schaduwkant zag ik toen ook al en is de afgelopen decennia alleen maar zichtbaarder geworden.”
Een radicaal besluit
Toen zijn dochter een half jaar was, vroeg hij zich af: “Wil ik dit nog wel? Ik zie haar zo weinig en welk verhaal vertel ik straks aan haar over mijn werk. Het saneren van productiebedrijven; wat een ……verhaal. En toen namen mijn vrouw en ik een “typisch domme Frank” beslissing, want het was helemaal klaar. Niet zoeken naar een zachte overgang. Dus weg mega-salaris, auto, huis en pensioen.” Terug in Nederland ging hij op zoek naar een baan waar hij met zijn ervaring aan kon en wilde bijdragen. Een baan waar je verbinding maakt tussen uitvoering en langere termijn strategie. Waar je het concrete van de werkvloer met het abstracte van de strategie verbindt. “Ik vond dat er meer respect moest komen voor de werkvloer. Ik had gezien hoe de Hongaarse fabrieksarbeiders, onder hele lastige omstandigheden, met vaak meerdere banen om rond te kunnen komen, er echt het beste van probeerden te maken en vaak ook heel goed wisten wat ging helpen om betere kwaliteit te maken.” En daar was weinig compassie voor.
Hij leerde in heel veel verschillende contexten hoe je dan van waarde kunt zijn door er helemaal in te stappen en goed om je heen te kijken en te voelen wat het systeem je vertelt. Zijn ervaring met ketens en allianties in de industrie, deed hij op in een onderzoek samen met John Bell van het Corporate Alliance Office van Philips en de Universiteit van Wenen. “Daar werd toen al geconstateerd dat het meest essentiële wat nodig is voor succes in ketens en allianties, relatie en vertrouwen is. (grappend): Als ze bij de toeslagenaffaire ons onderzoek uit 2004 gelezen hadden en de lessen daaruit hadden meegenomen, dan had het niet zover hoeven komen.”
“Op basis van mijn ervaringen in de industrie had ik binnen de overheid al een aantal keren verteld hoe belangrijk de invulling van de inkoopfunctie is in het opbouwen van partnerschap. Als je er heel instrumenteel, controlerend in gaat zitten krijg je ander gedrag van je partner/leverancier, dan als je samen zoekt naar wat het beste kan werken. Uiteindelijk leidde dat tot een bijdrage aan het programma voor het ministerie van VWS, een programma over inkoop en aanbesteden in het sociaal domein. In dit programma werkte ik als procesbegeleider, daar ondersteunde ik samenwerkingen als gemeenten en zorgorganisaties samen iets wilden. Ik kwam dar niet van buitenaf met een opvatting over wat daar moest gebeuren.
Voor dat programma schreven we op basis van casussen en interviews drie papers hoe je verschillend kan kijken naar inkopen en samenwerken in het sociaal domein. Als relatie en vertrouwen het succes maken, is het heel belangrijk om je bewust te zijn van hoe actoren verschillend kijken naar hun samenwerkingsrelaties en wat je kan doen om tot meer productieve samenwerkingsrelaties te komen.”
Docent en leerbegeleider bij Sioo
Zo rond 2000 begon hij ook met lesgeven, als docent veranderkunde. Toen nog binnen Philips in een opleidingen voor midden-managers. Dat waren groepen uit West-Europa, Oost-Europa of Amerika die dan een week bij elkaar waren. Dat vond hij heel leuk om te doen. En hij ervaarde heel expliciet hoe ook hier context en culturele achtergrond een rol spelen bij het aanbieden van passende leervormen.
In 2004 heeft hij, samen met o.a. Maarten Könings, de Holland Branding Group opgericht. Zij hielden zich bezig met het begeleiden van ketens en allianties die met elkaar iets wilden. Via Maarten Königs maakte hij kennis met Sioo. En met Tanja Verheij, die toen de leergang Alliantiemanagement leidde. “We gingen toen een vrij uitzonderlijk project doen: de bouwopgave in de regio Arnhem/Nijmegen, door wooncorporaties, de bouwsector en gemeenten bij elkaar te brengen. Een heel mooie ervaring. In 2006 zijn we vanuit Sioo gestart met een leergang Bouwen Regisseren en die is inmiddels voor de 10e keer gestart, dus ongeveer om de 1,5 – 2 jaar en die is nog steeds heel waardevol. Bij bouwen regisseren is het net als bij het programma voor VWS, dat de regio initiatief neemt en een leergang wil en Sioo die begeleidt. Zonder initiatief geen leergang.”
Inspiratiebronnen
Op de vraag wie zijn inspiratiebronnen zijn, geeft Frank als reactie: “Dat is echt heel breed. Van een verpletterende voorstelling van Sophocles’ Antigone, maar ook bijvoorbeeld de jonge singersongwriter Meau. Ik vind het zo knap hoe zij kwetsbaarheid omzet in kracht. Ik heb ook veel geleerd van Peter Paul Gerbrands, een professioneel opgeleide regisseur. Zelf ben ik geen opgeleid acteur maar maak ik gebruik in coaching van de theatertechniek van Chekhov.” Zijn favoriete schrijvers zijn nog steeds Nietzsche en Levinas. Samenwerken in Contributing to the Future, is een leerzame ontdekkingsreis net als de vraagstukken en werelden van de ECM deelnemers. Maar ook moed en de openheid en de eerlijkheid van de schoonmaakster uit de Oekraïne.
Plannen voor de toekomst
“Connecting to the Future (wat we inmiddels Contributing tot he future noemen) is een initiatief met als doel om bewustzijn, kennis, begrip en activering te bieden van de vaardigheden die we moeten ontwikkelen om bij te dragen aan de toekomst. Daar zou ik nog meer mee willen doen. Denk dan aan het weer opnieuw opbouwen van vaardigheden die we zijn kwijtgeraakt, zoals verschillende vormen van bewustzijn: voorbewustzijn, bewustzijn en postbewustzijn. Maar ook om te leren omgaan met systeemdynamiek in plaats van er in verstrikt te raken. En er met een zekere lichtheid in te kunnen staan. Dat doe ik graag in de mbo sector waar ik de leergang Lerend Veranderen begeleid, maar ook in andere situaties waar mensen hun kundigheid verder willen vergroten in het ontwikkelen van teams, organisaties en allianties.
Blijven leren en ontwikkelen
Ondertussen blijft hij ook gewoon actief bij Sioo. “Ik vind het hier een fijne, hele prettig professionele omgeving. Sioo gaat uit van wat mensen goed kunnen, in plaats van van wat je zou moeten kunnen en zijn maatschappelijk geëngageerd. Er is een cultuur van elkaar scherp houden en we werken echt samen in de diverse programma’s en trajecten. Dus dit is ook voor mijzelf lerend en ontwikkelend.” Naast Sioo blijft Frank in nieuwe werelden stappen. “Bijvoorbeeld nu met het complexe speelveld rondom stikstof. Daar stap ik dan in en kijk wat ik kan bijdragen”.
Tot slot
Frank is woonachtig op de Utrechtse Heuvelrug en ontspant thuis het liefst met lange improvisaties en lange fietstochten in de omgeving. En eigenlijk wilde hij helemaal geen interview. Hij ontmoet liever mensen, maakt kennis en dan samen dingen meemaken.
Whitepapers
Frank heeft de volgende white papers gepubliceerd:
- Scenarios voor mbo in crisistijd
- Herkenbare ontwikkelingsfasen bij het verbeteren van inkoop in het sociale domein
- De interactie tussen zorgaanbieders en gemeenten in het sociaal domein
- Regionaal samen werken aan betere zorg en ondersteuning in het sociaal domein
Ben je werkzaam als bestuurder, directeur of opleidingsmanager in het mbo en wil je leren van de ervaringen van Frank? Kijk dan eens op www.sioo.nl/opleiding/lerend-veranderen-voor-directeuren-en-opleidingsmanagers-in-het-mbo of www.sioo.nl/opleiding/lerend-veranderen-mbo. Of Werk je vanuit gemeente, woningcorporatie of bouwer aan de regionale woonopgave en wil je leren van de ervaringen van Frank? Kijk dan eens op www.sioo.nl/opleiding/bouwen-regisseren