Om een podium te bieden aan de vele boeken die in ons netwerk tot stand komen, is Sioo’s boekenplank in het leven geroepen, een blogrubriek over boeken uit ons rijke netwerk van docenten en experts. In deze editie vertelt Kilian Bennebroek Gravenhorst hoe hij tot het schrijven van zijn nieuwste boek ‘Wegwijzers in de veranderjungle’ is gekomen.
Kilian is meer dan 25 jaar als docent aan Sioo verbonden (nu onder meer als docent in het programma Succesvol Verandering Organiseren) en is oprichter van de netwerkorganisatie PlusPulse die veranderprofessionals inzet om verandering echt te laten leven en werken in organisaties.
Met de titel van het boek ‘Wegwijzers in de veranderjungle’ verwijst Kilian naar een ingewikkelde praktijk waarin je zo de weg kwijt bent. Het boek is bedoeld om die jungle een beetje te ontwarren, of er een stapje in verder te komen.
Toevallig veranderkunde
Kilian begon zijn professionele tocht als student psychologie met een specialisatie in arbeids- en organisatiepsychologie. Bij nader inzien vond hij dat te veel vóór het management in een tijd dat hij nog tegen het management was. Hij switchte naar theoretische psychologie dat ging over het vakgebied als geheel, de geschiedenis ervan en wetenschapsfilosofie. Hij studeerde af op een scriptie over de functie van dagdromen. In een krappe arbeidsmarkt werkte hij op deeltijdcontracten voor de UvA tot hij door middel van een beurs ging promoveren bij Jaap Boonstra op succesfactoren en belemmeringen in veranderingsprocessen. ‘Ik ben eigenlijk per ongeluk veranderkundige geworden: ik vond het onderwerp leuk en ik kon goed met Jaap samenwerken. En ik mocht mijn eigen promotievoorstel schrijven, waardoor ik niet voor het perspectief van de managers hoefde te kiezen, maar de focus kon leggen op wat de medewerkers nou eigenlijk vonden van al die veranderingen. Die moeten het uiteindelijk in het echt gaan doen. Bij nader inzien vond ik het heel erg interessant: wat doen mensen nou met elkaar in zo’n organisatie? Door mijn nieuwsgierigheid ging mijn initiële beeld van managers en organisaties draaien, want er is natuurlijk veel meer van te zeggen dan alleen maar één perspectief.’
Zijn eerste optreden voor Sioo was een gastdocentschap in wat nu de workshop Effectief Veranderen heet. Hij kwam daar vertellen over beïnvloedingsgedrag en over hoe je mensen in beweging kan zetten in een veranderende organisatie. In het programma Succesvol Verandering Organiseren, dat Sioo voor middelmanagers ontwikkelde, liet Kilian zijn oude reserve met betrekking tot management definitief los. Hij doceerde drie volle dagen over organisatieverandering.
Killians waartoe
‘Ik ben altijd op zoek naar de ‘waartoe’ in veranderingen, wat nou uiteindelijk de bedoeling is. Mijn eigen waartoe is in de abstracte zin hetzelfde gebleven. Ik schrijf om mijn eigen inzichten aan anderen mee te geven. Dat gaat toch eigenlijk altijd over het volgende: als je iets wilt veranderen, moet je zelf die verandering beter leren kennen om er samen echt iets mee te kunnen doen.’ Kilian heeft in zijn eigen adviespraktijk en in het werk voor Sioo veel gemotiveerde veranderaars langs zien komen en puzzelt met hen over wat dan en hoe dan. ‘Ik wou dat al mijn opdrachtgevers naar Sioo gingen, omdat je daar leert: als je de pretentie hebt iets beters of nieuws in een organisatie te bewerkstelligen, dan is ‘dat lijkt me wel leuk’ niet genoeg, dan moet je echt aan de bak. Dat overdragen, daar schrijf ik graag over.’
Bloopers
Het boek ontstond doordat Kilian zich bij een nieuwe klus de opdracht had gegeven om iedere twee weken een verhaaltje te schrijven voor de opdrachtgever over een thema dat die periode was langsgekomen. De klus verliep moeizaam en de opdrachtgever kon zelfs geen tijd vrijmaken voor het lezen van deze stukjes. De motivatie om te blijven schrijven en het veranderplezier van Kilian verliepen anders dan verwacht. Toen de klus was afgerond bleef deze gedachte op de zeef liggen: ’Ja, het is misschien hier niet gelukt om te gebruiken wat allemaal beschikbaar is, maar we weten echt veel meer van veranderen.’ Dat bracht hernieuwde inspiratie (en ook een stukje verwerking). Zo lukte het om dit boek in een paar maanden te schrijven. ‘De eerste casus in mijn promotieonderzoek was een ontzettende blooper en dat was deze klus in zekere zin ook, maar daar leer je echt heel veel van.’
Onderbouwen en verbreden
Een van de instrumenten waar Sioo haar deelnemers regelmatig mee laat kennismaken is de veranderredenering en die verder is uitgewerkt tot de veranderversneller. Beiden zijn instrumenten van Kilians hand. Leervragen die door Sioo-deelnemers in intakes consequent genoemd worden in de zoektocht naar een passend leertraject zijn ‘ik wil beredeneerder handelen’ en ‘ik wil een breder veranderkundig handelingsrepertoire’. Deze instrumenten lenen zich bij uitstek als diagnostische kaders om vanuit een integraal perspectief consequent de samenhang en de onderlinge afhankelijkheden in een verandertraject te onderzoeken en te monitoren. Kilians nieuwste boek ‘Wegwijzers in de veranderjungle’ bouwt voor een klein deel voort op zijn eerdere werken, maar raakt ook veel nieuwe thema’s aan. Er komen 24 onderwerpen aan bod waarbij de opbouw is: wat is het eigenlijk; waarom is het belangrijk; hoe doe je dat dan; wat is hiervan een voorbeeld en wat zijn praktische tips.
Een aantal van de thema’s uit het boek:
- Wie houdt er eigenlijk van deze verandering? Als je een opdracht doet in een organisatie waar niemand van de verandering houdt, dan kom je niet ver. Zonder een beetje liefde komt geen verandering tot leven.
- Eigenaarschap en mede-eigenaarschap. Er is altijd iemand nodig in de top van de organisatie die steengoede samenwerkingsrelaties ontwikkelt met mensen die mee willen werken aan een nieuwe toekomst.
- Tijd… waar vind je die nog? Niemand lijkt die te hebben tegenwoordig, maar als je al je tijd in het heden doorbrengt en geen tijd hebt om je te verdiepen in waar je eigenlijk naartoe wil, dan ga je er nooit komen.
- Verandervreugde: meedoen, kleine doelen bereiken, voorleven van de verandering, tussenresultaten markeren en tastbaar maken, kunnen allemaal vreugdevolle aspecten zijn die de verandering aan de praat houden.
Veranderjungle dreigend?
‘Er zijn natuurlijk genoeg bedreigingen bij veranderingen: energieverspilling, elkaar kwijtraken en cynisme. Je kunt ze allemaal tegenkomen. Dat zijn wel serieuze dreigingen als we kijken naar de energie, de tijd en het geld die we steken in veranderambities. Het is niet makkelijk om een organisatie in beweging te zetten. Ik wil met het boek niet suggereren dat je gedoe kunt voorkomen, maar als je een beetje zorgt dat het ietsje minder mis gaat, of dat je niet in bekende valkuilen stapt, dan levert dat al veel op’.
Kilian maakt zich zorgen over het verlies van geloof in onze maatschappelijke orde en specifieker in de organisaties die dingen doen die niemand wil kwijtraken, de zorg, ons onderwijs. Daar is zoveel te doen en daar moeten we ons stinkende best voor doen. Het boek is bedoeld om mensen uit te nodigen en iets te bieden waarvan je denkt: ‘Hier komen we verder mee, in plaats van, hier wordt het slechter mee.’
Als je het doet: doe het niet alleen
De manier waarop Kilian de thema’s uit ‘Wegwijzers in de veranderjungle’ adresseert, in korte toegankelijke stukjes, is bedoeld om mensen aan het denken te zetten. Om zich echt af te vragen of ze kunnen leveren wat een verandering nodig heeft en of ze bereid zijn om daarin te investeren. Dat mag in kleine stapjes. En als het niet kan: doe het dan ook niet. Het maar constant over de verandering te hebben, maar hem niet te realiseren, veroorzaakt veel schade in organisaties. Het boek levert geen panklare antwoorden, maar wel een heel aantal brillen op die antwoord helpen vinden op de vraag: ’Waar ben ik nu eigenlijk mee bezig?’
Kilian Bennebroek Gravenhorst is onder andere docent in het Sioo-leertraject voor middelmanagers, Succesvol Verandering Organiseren (SVO), en in de Sioo-workshop Effectief Veranderen.
Over de auteur
Heleen Tours is programmamanager van de opleiding Succesvol Verandering Organiseren bij Sioo.
Wegwijzers in de veranderjungle
Uitgever: Boom
ISBN 9789024467617
Jaar: oktober 2024
Pagina’s: 192
Het boek Wegwijzers in de veranderjungle van Killian Bennebroek Gravenhorst is verkrijgbaar in verschillende boekwinkels en online webshops, zoals ook van de uitgever Boom.
Om een podium te bieden aan de vele boeken die in ons netwerk tot stand komen, is Sioo’s boekenplank in het leven geroepen, een blogrubriek over boeken uit ons rijke netwerk van docenten en experts. In deze editie vertelt Kilian Bennebroek Gravenhorst hoe hij tot het schrijven van zijn nieuwste boek ‘Wegwijzers in de veranderjungle’ is gekomen.
Kilian is meer dan 25 jaar als docent aan Sioo verbonden (nu onder meer als docent in het programma Succesvol Verandering Organiseren) en is oprichter van de netwerkorganisatie PlusPulse die veranderprofessionals inzet om verandering echt te laten leven en werken in organisaties.
Met de titel van het boek ‘Wegwijzers in de veranderjungle’ verwijst Kilian naar een ingewikkelde praktijk waarin je zo de weg kwijt bent. Het boek is bedoeld om die jungle een beetje te ontwarren, of er een stapje in verder te komen.
Toevallig veranderkunde
Kilian begon zijn professionele tocht als student psychologie met een specialisatie in arbeids- en organisatiepsychologie. Bij nader inzien vond hij dat te veel vóór het management in een tijd dat hij nog tegen het management was. Hij switchte naar theoretische psychologie dat ging over het vakgebied als geheel, de geschiedenis ervan en wetenschapsfilosofie. Hij studeerde af op een scriptie over de functie van dagdromen. In een krappe arbeidsmarkt werkte hij op deeltijdcontracten voor de UvA tot hij door middel van een beurs ging promoveren bij Jaap Boonstra op succesfactoren en belemmeringen in veranderingsprocessen. ‘Ik ben eigenlijk per ongeluk veranderkundige geworden: ik vond het onderwerp leuk en ik kon goed met Jaap samenwerken. En ik mocht mijn eigen promotievoorstel schrijven, waardoor ik niet voor het perspectief van de managers hoefde te kiezen, maar de focus kon leggen op wat de medewerkers nou eigenlijk vonden van al die veranderingen. Die moeten het uiteindelijk in het echt gaan doen. Bij nader inzien vond ik het heel erg interessant: wat doen mensen nou met elkaar in zo’n organisatie? Door mijn nieuwsgierigheid ging mijn initiële beeld van managers en organisaties draaien, want er is natuurlijk veel meer van te zeggen dan alleen maar één perspectief.’
Zijn eerste optreden voor Sioo was een gastdocentschap in wat nu de workshop Effectief Veranderen heet. Hij kwam daar vertellen over beïnvloedingsgedrag en over hoe je mensen in beweging kan zetten in een veranderende organisatie. In het programma Succesvol Verandering Organiseren, dat Sioo voor middelmanagers ontwikkelde, liet Kilian zijn oude reserve met betrekking tot management definitief los. Hij doceerde drie volle dagen over organisatieverandering.
Killians waartoe
‘Ik ben altijd op zoek naar de ‘waartoe’ in veranderingen, wat nou uiteindelijk de bedoeling is. Mijn eigen waartoe is in de abstracte zin hetzelfde gebleven. Ik schrijf om mijn eigen inzichten aan anderen mee te geven. Dat gaat toch eigenlijk altijd over het volgende: als je iets wilt veranderen, moet je zelf die verandering beter leren kennen om er samen echt iets mee te kunnen doen.’ Kilian heeft in zijn eigen adviespraktijk en in het werk voor Sioo veel gemotiveerde veranderaars langs zien komen en puzzelt met hen over wat dan en hoe dan. ‘Ik wou dat al mijn opdrachtgevers naar Sioo gingen, omdat je daar leert: als je de pretentie hebt iets beters of nieuws in een organisatie te bewerkstelligen, dan is ‘dat lijkt me wel leuk’ niet genoeg, dan moet je echt aan de bak. Dat overdragen, daar schrijf ik graag over.’
Bloopers
Het boek ontstond doordat Kilian zich bij een nieuwe klus de opdracht had gegeven om iedere twee weken een verhaaltje te schrijven voor de opdrachtgever over een thema dat die periode was langsgekomen. De klus verliep moeizaam en de opdrachtgever kon zelfs geen tijd vrijmaken voor het lezen van deze stukjes. De motivatie om te blijven schrijven en het veranderplezier van Kilian verliepen anders dan verwacht. Toen de klus was afgerond bleef deze gedachte op de zeef liggen: ’Ja, het is misschien hier niet gelukt om te gebruiken wat allemaal beschikbaar is, maar we weten echt veel meer van veranderen.’ Dat bracht hernieuwde inspiratie (en ook een stukje verwerking). Zo lukte het om dit boek in een paar maanden te schrijven. ‘De eerste casus in mijn promotieonderzoek was een ontzettende blooper en dat was deze klus in zekere zin ook, maar daar leer je echt heel veel van.’
Onderbouwen en verbreden
Een van de instrumenten waar Sioo haar deelnemers regelmatig mee laat kennismaken is de veranderredenering en die verder is uitgewerkt tot de veranderversneller. Beiden zijn instrumenten van Kilians hand. Leervragen die door Sioo-deelnemers in intakes consequent genoemd worden in de zoektocht naar een passend leertraject zijn ‘ik wil beredeneerder handelen’ en ‘ik wil een breder veranderkundig handelingsrepertoire’. Deze instrumenten lenen zich bij uitstek als diagnostische kaders om vanuit een integraal perspectief consequent de samenhang en de onderlinge afhankelijkheden in een verandertraject te onderzoeken en te monitoren. Kilians nieuwste boek ‘Wegwijzers in de veranderjungle’ bouwt voor een klein deel voort op zijn eerdere werken, maar raakt ook veel nieuwe thema’s aan. Er komen 24 onderwerpen aan bod waarbij de opbouw is: wat is het eigenlijk; waarom is het belangrijk; hoe doe je dat dan; wat is hiervan een voorbeeld en wat zijn praktische tips.
Een aantal van de thema’s uit het boek:
- Wie houdt er eigenlijk van deze verandering? Als je een opdracht doet in een organisatie waar niemand van de verandering houdt, dan kom je niet ver. Zonder een beetje liefde komt geen verandering tot leven.
- Eigenaarschap en mede-eigenaarschap. Er is altijd iemand nodig in de top van de organisatie die steengoede samenwerkingsrelaties ontwikkelt met mensen die mee willen werken aan een nieuwe toekomst.
- Tijd… waar vind je die nog? Niemand lijkt die te hebben tegenwoordig, maar als je al je tijd in het heden doorbrengt en geen tijd hebt om je te verdiepen in waar je eigenlijk naartoe wil, dan ga je er nooit komen.
- Verandervreugde: meedoen, kleine doelen bereiken, voorleven van de verandering, tussenresultaten markeren en tastbaar maken, kunnen allemaal vreugdevolle aspecten zijn die de verandering aan de praat houden.
Veranderjungle dreigend?
‘Er zijn natuurlijk genoeg bedreigingen bij veranderingen: energieverspilling, elkaar kwijtraken en cynisme. Je kunt ze allemaal tegenkomen. Dat zijn wel serieuze dreigingen als we kijken naar de energie, de tijd en het geld die we steken in veranderambities. Het is niet makkelijk om een organisatie in beweging te zetten. Ik wil met het boek niet suggereren dat je gedoe kunt voorkomen, maar als je een beetje zorgt dat het ietsje minder mis gaat, of dat je niet in bekende valkuilen stapt, dan levert dat al veel op’.
Kilian maakt zich zorgen over het verlies van geloof in onze maatschappelijke orde en specifieker in de organisaties die dingen doen die niemand wil kwijtraken, de zorg, ons onderwijs. Daar is zoveel te doen en daar moeten we ons stinkende best voor doen. Het boek is bedoeld om mensen uit te nodigen en iets te bieden waarvan je denkt: ‘Hier komen we verder mee, in plaats van, hier wordt het slechter mee.’
Als je het doet: doe het niet alleen
De manier waarop Kilian de thema’s uit ‘Wegwijzers in de veranderjungle’ adresseert, in korte toegankelijke stukjes, is bedoeld om mensen aan het denken te zetten. Om zich echt af te vragen of ze kunnen leveren wat een verandering nodig heeft en of ze bereid zijn om daarin te investeren. Dat mag in kleine stapjes. En als het niet kan: doe het dan ook niet. Het maar constant over de verandering te hebben, maar hem niet te realiseren, veroorzaakt veel schade in organisaties. Het boek levert geen panklare antwoorden, maar wel een heel aantal brillen op die antwoord helpen vinden op de vraag: ’Waar ben ik nu eigenlijk mee bezig?’
Kilian Bennebroek Gravenhorst is onder andere docent in het Sioo-leertraject voor middelmanagers, Succesvol Verandering Organiseren (SVO), en in de Sioo-workshop Effectief Veranderen.
Over de auteur
Heleen Tours is programmamanager van de opleiding Succesvol Verandering Organiseren bij Sioo.
Wegwijzers in de veranderjungle
Uitgever: Boom
ISBN 9789024467617
Jaar: oktober 2024
Pagina’s: 192
Het boek Wegwijzers in de veranderjungle van Killian Bennebroek Gravenhorst is verkrijgbaar in verschillende boekwinkels en online webshops, zoals ook van de uitgever Boom.