De Dutch Design Week is de plek om trends te zien. De trends die op de DDW dominant zijn, zijn dat in de samenleving nog lang niet. Daar is soms nog een lange weg te gaan want “Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren, en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren, en die des avonds komt wanneer men slapen gaat.” (Willem Elschot)
Ecologie: oplossingen zoeken en confronteren
Dé maatschappelijke trend van de DDW2022 is die van de klimaatcrisis, de biodiversiteit, de uitputting van de aarde, de chemische verontreiniging, ofwel het vraagstuk van het voortbestaan van het natuurlijke ecosyteem. Waarin de mens een grote rol speelt, want we maken deel uit van dat ecosysteem en zijn verantwoordelijk voor de brute ingrepen en de verstoringen. Heel veel van wat er te zien was, is in essentie daarop terug te voeren. Waarbij we dat wat er te zien is weer in een aantal clusters kunnen onderverdelen. De trend zelf was niet verrassend, de massaliteit ervan wel. Dat laat iets zien van hoe dringend het vraagstuk is.
- Het vervangen van materialen. Op tal van plekken zagen we voorbeelden van het vervangen van materiaal met een hoge belasting van het ecosysteem door bestaande materialen met een veel lagere belasting. Zo kan je een voetgangersbrug van beton of steen maken maar ook van vlas. Of een heel ander voorbeeld: uit bepaalde soorten schimmels en paddenstoelen kunnen bijvoorbeeld saffraanvervangers en allerlei andere smaakstoffen gekweekt worden.
- Het hergebruik van materialen. De ‘embassy of rethinking plastic’ was een grote verzameling van voorbeelden hoe plastic afval hergebruikt kan worden. Van visnetten waar lampen van gemaakt werden, tot verzameld plastic voor tegels, of de al zeer bekende Elho plantenpotten.
Maar ook botten uit de vleesindustrie waar een stevig materiaal van gemaakt wordt. Bijvoorbeeld een stoelzitting. Ook slib uit de waterzuivering kan gebruikt worden om nieuw materiaal te vormen.
- Nieuwe bio-based materialen. Op tal van plekken waren er voorbeelden te zien van nieuwe bio-based materialen. Van de schillen van garnalen kunnen plastic, bakeliet en rubberachtige materialen gemaakt worden, die na gebruik ook weer kunnen vergaan. Oh ja, klein detail: voorlopig is alleen al de voorraad garnalenschillen die een land als Brazilië weer in de oceaan stort voldoende om een hele tijd vooruit te kunnen.
Verder zagen we ook de meest prachtige materialen gemaakt van zeewier en algen.
We zagen tentdoek, althans dat was wat de makers er voorlopig bij dachten, van melkzuur, uit mais of uit afvalstromen gemaakt. Materiaal dat ook allemaal weer vergaat en terug in de natuurlijke cyclus komt als het afgedankt wordt. Bij de stand die bio-based materialen tentoonstelde, zagen we duidelijk de eerste D van de DDW in actie; hoe Nederlanders naar ontwerpen kijken. Het design department van de Aalto University stelt bijvoorbeeld prachtige materialen tentoon maar heeft het niet over wat we daar mee kunnen. Studio Boucard en SciHouse Inc die met de garnalenschillen werken leggen wel uit dat hun materiaal op plastic, rubber en bakeliet lijkt, maar denken niet na over toepassingen. Terwijl de Nederlandse jongens die doek van melkzuur maken direct een toepassing hadden, namelijk het maken van tentdoek voor tijdelijke onderkomens.
- Bekende materiaal anders bewerkt. Er zijn niet allen bio-based nieuwe materialen. Ook van bestaande veelvoorkomende materialen worden nieuwe versies ontwikkeld. De jute zak waar koffie in vervoerd wordt kan worden bewerkt tot nieuw materiaal dat op tal van manieren kan worden ingezet. De combinatie van hennep en aardappelzetmeel brengt ook een geheel nieuw materiaal voort.
- Afval gebruiken. Een kledingontwerpster gebruikt alleen resten stof. Een andere werkt met sinaasappelschillen en koolbladeren. Een lampenmaker met brokken afval die hij dan ook nog eens met minimaal energiegebruik bewerkt. De wolredders spinnen de wol van de schapen die eigenlijk weggegooid zou worden, omdat we in Nederland geen wolindustrie meer hebben.
- Afval voorkomen. Een beeldkunstenaar werkt alleen nog maar met modules die steeds opnieuw kunnen worden hergebruikt.
De winkel van de geredde kunst, Onterfd Goed, verkoopt voor zeer leuke prijzen de kunstvoorwerpen uit de depots van musea die anders vernietigd zouden worden. Een vorm van kringloop 2.0.
- Andere vormen van landbouw. Dicht bij huis, zelf doen of op andere manieren in het landschap kleinschaliger veel meer vermengd met wonen, werken, recreatie en vooral ook ander groen.
- Anders bouwen. De ambassade van circulair en bio-based bouwen bracht negen innovatieve materialen en bouwsystemen in beeld, die allemaal getoetst zijn, geproduceerd kunnen worden en bijdragen aan Co2 en stikstofreductie in de bouw.
- Andere vormen van mobiliteit. Alles wat we aan vervoermiddelen zagen was natuurlijk elektrisch.
De daarop aansluitende consumententrend die zichtbaar is, is die van persoonlijke betrokkenheid en modulair maatwerk. Hier zagen we een brede schaal aan voorbeelden van.
- Van een installatie waarin speciaal voor jou, aan de hand van gegevens en een algoritme een persoonlijk parfum wordt samengesteld. Dat trouwens tevens de cosmeticaindustrie met zijn dure verpakkingen en marketing buiten spel zette.
- Kleding die op basis van een bodyscan speciaal voor jou op maat gemaakt wordt. Wat snijverlies voorkomt en waarvan de initiatiefnemers geloven dat het ook tot zuiniger zijn op je kleding gaat leiden. Dus tegen de fast-fashionindustrie in.
- Kurken bouwblokken waarmee je snel en steeds anders meubels, wanden e.d. kunt bouwen in je huis of in kantoor.
- Maar ook de DIY open scource verzameling van data over de lucht- of waterkwaliteit in je omgeving, of het geluidsniveau.
Niets gaat natuurlijk één kant op, zeker niet op de DDW. We zagen dan ook zaken die hier haaks op staan. Zo hadden we twijfels bij een installatie op het dak van auto’s die helpt om de lucht te zuiveren en bij allerlei variaties op de elektrische auto. Voor een echte transformatie is het nodig om essentiële vragen te stellen bij onze vanzelfsprekende ideeën over mobiliteit.
Confronteren
De DDW “doet wat íe moet doen”; ook voor een urgent maatschappelijk vraagstuk als het ecologische vraagstuk zien we confronterende aanpakken zoals een kaft van een boek gemaakt van de uitstoot van zware metalen uit de industrie.
De inclusieve samenleving: vooraf confronteren
Een tweede trend die op veel plekken terug kwam, zij het niet zo massaal als die van het ecosysteem, is de trend die we maar even de unieke, integrale, holistische persoon, ofwel de inclusieve samenleving noemen. Deze trend gaat over alles wat met gender te maken heeft, over emoties kunnen laten zien en bespreekbaar maken en mentale gezondheid. Over empathie maar ook over datazeggenschap; wat deel je met wie? En veel vragen als: wie hoort erbij en wie niet? In deze trend zien we vooral de designers en kunstenaars aan het werk die bevragen. Die door hun werk het gesprek op gang brengen. Voorbeelden van deze trend zijn:
- Het ‘smile sieraard’. (zie de hoofdafbeelding van deze blog) Een soort buitenboordbeugel die er voor zorgt dat vrouwen altijd de juiste glimlach laten zien.
- Mannenkleding met activistische slogans erop, en de kleding en de slogans zijn net anders dan ‘verwacht’.
- Een hele serie ‘aanpassingen’, bijvoorbeeld ‘vingerverlengers’, die er voor zorgen dat dat je op de gemiddelde persoon gaat lijken. Tegelijk ook een aanklacht tegen de ontwerpindustrie die altijd maar voor de gemiddelde persoon ontwerpt.
- Meerdere soorten spellen om emoties bespreekbaar te maken maar ook ‘talking forms’ – ’transactional objects’ in diverse vormen om het gesprek op gang te brengen.
- Een jurk die je met ter plekke kunt veranderen om meer of minder zichtbaar te zijn in je omgeving.
- Een installatie die je laat ervaren hoe het is om reuma te hebben.
- Een installatie die je helpt reflecteren en chaos en orde laat fuseren.
Weak signals
Naast signalen die tegen de trend in gaan zijn er ook ‘weak signals’, de kleine signalen die een nieuwe trend in zich kunnen dragen, maar die ook ‘dood voor de kast kunnen vallen’. Je kijkt er snel overheen, juist omdat ze afwijken van het dominante patroon van waarnemingen. Bij een weak signal gaat het om iets één keer zien, ervaren , dan een tweede keer en bij de derde keer denken “hé hier zouden we iets te pakken kunnen hebben”.
Wat zagen we aan weak signals op de DDW?
Bij de producten
- Imperfectie is ook een kwaliteit. Veel van wat we zagen zag er prachtig uit. Zeer instagramwaardig om het maar zo te zeggen. Passend bij het belang in de samenleving voor het perfecte plaatje, van jezelf, je leven en je spullen. Maar we zagen een paar barstjes in die glanzende buitenkant. Op een paar plekken werden we juist geraakt door de imperfectie. Een kruk die met band in elkaar gezet was. Niet omdat het het ‘ductape’ prototype was, maar als definitief product. Gewoon omdat dat ook volstond.
- Herwaardering van oude oplossingen. Surfers hebben al langer de ouderwetse omkleedponcho herontdekt. Die zijn hip vormgegeven te koop om na het surfen warm te blijven. Op de DDW liepen we tegen een simpele versie van wafeltjesstof aan. We vroegen ons af waarom juist nu deze poncho hier tussen de bekroonde ‘flashy’ producten hing. Onze verklaring was: als jong volwassene kan je je in deze tijden niet meer gewoon even bloot omkleden op het stand. Voor je het weet ben je voor altijd naakt online te vinden. En zie daar. Een oude oplossing volstaat weer.
Oude oplossingen zagen we ook in de Hema Design Award. “Een kruik in een hippe zak”, dat wel. Of wat te denken van een ‘met papier bundels navulbare kaft’? Hé hadden we dat niet al? Heet dat niet gewoon ringband? Gelijk even gecontroleerd. Geen ringbanden meer bij de Hema!
- Terug naar de mechanica? In tegenstelling tot andere jaren geen robot te bekennen. Maar wel juist deze knipoog naar de robotisering, een volkomen mechanisch opererend fantastisch beest. (zie rechtsboven) Toch verraste het me dat er dit jaar zo weinig technologie te zien was. Een reactie op Corona?
In de uitgangspunten voor ontwerp
- De natuur heeft ook een stem. Dit lijkt wel behoorlijk aan te sluiten bij de grote trend, maar is radicaler. Een keramist benadrukte dat de klei waarmee hij werkte een eigen bewustzijn had.
- Geluk als uitgangspunt. Ontwerpen vanuit geluk, niet langer denken dat het product de mensen wel gelukkig zal maken, maar geluk echt als startpunt voor het proces gebruiken. De concretisering ervan blijft nog een beetje achter merkten we. Maar de vraag stellen is gaan zoeken.
- Participatie en commodities bouwen. De DDW wordt door ontwerpers benut om mensen bij het ontwerp en ontwerpproces te betrekken. Bijvoorbeeld met de vraag; wat wil je waar leren? Maar je ziet ook ideeën voor hoe bijvoorbeeld jongeren bij de politiek berokken kunnen worden. En hoe oplossingen kunnen bijdragen aan het nemen van eigenaarschap door burgers, door de DIY dataverzameling. Ook wordt de vraag ter discussie gesteld wat eigenlijk bepaalt in de samenleving. Het zijn grote vragen en tegelijk kleine leuke experimenten, zoals ideeën en oplossingen die bijdragen aan het laten ontstaan van een community, zoals een ‘broodexperiment’.
In het ontwerp- en maakproces
- Samenwerking. Er zijn individuele ontwerpers met hun eigen idee, maar nog meer samenwerkingen met ondernemers, universiteiten, overheden en andere partners.
- Besef van geschiedenis. Er lijkt besef van de geschiedenis van design. Zo zijn een aantal bekende ontwerpers aanwezig met hun archief, en daar hun reflecties op, in het besef dat oude ontwerpen niet weg zijn. Design wordt gezien als erfgoed.
Waarom is het interessant voor managers en adviseurs om kennis te maken met opkomende trends en weak signals te spotten? Lees de vorige blog over de DDW en ontdek het Expeditie Dutch Design Week Magazine!
De Dutch Design Week is de plek om trends te zien. De trends die op de DDW dominant zijn, zijn dat in de samenleving nog lang niet. Daar is soms nog een lange weg te gaan want “Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren, en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren, en die des avonds komt wanneer men slapen gaat.” (Willem Elschot)
Ecologie: oplossingen zoeken en confronteren
Dé maatschappelijke trend van de DDW2022 is die van de klimaatcrisis, de biodiversiteit, de uitputting van de aarde, de chemische verontreiniging, ofwel het vraagstuk van het voortbestaan van het natuurlijke ecosyteem. Waarin de mens een grote rol speelt, want we maken deel uit van dat ecosysteem en zijn verantwoordelijk voor de brute ingrepen en de verstoringen. Heel veel van wat er te zien was, is in essentie daarop terug te voeren. Waarbij we dat wat er te zien is weer in een aantal clusters kunnen onderverdelen. De trend zelf was niet verrassend, de massaliteit ervan wel. Dat laat iets zien van hoe dringend het vraagstuk is.
- Het vervangen van materialen. Op tal van plekken zagen we voorbeelden van het vervangen van materiaal met een hoge belasting van het ecosysteem door bestaande materialen met een veel lagere belasting. Zo kan je een voetgangersbrug van beton of steen maken maar ook van vlas. Of een heel ander voorbeeld: uit bepaalde soorten schimmels en paddenstoelen kunnen bijvoorbeeld saffraanvervangers en allerlei andere smaakstoffen gekweekt worden.
- Het hergebruik van materialen. De ‘embassy of rethinking plastic’ was een grote verzameling van voorbeelden hoe plastic afval hergebruikt kan worden. Van visnetten waar lampen van gemaakt werden, tot verzameld plastic voor tegels, of de al zeer bekende Elho plantenpotten.
Maar ook botten uit de vleesindustrie waar een stevig materiaal van gemaakt wordt. Bijvoorbeeld een stoelzitting. Ook slib uit de waterzuivering kan gebruikt worden om nieuw materiaal te vormen.
- Nieuwe bio-based materialen. Op tal van plekken waren er voorbeelden te zien van nieuwe bio-based materialen. Van de schillen van garnalen kunnen plastic, bakeliet en rubberachtige materialen gemaakt worden, die na gebruik ook weer kunnen vergaan. Oh ja, klein detail: voorlopig is alleen al de voorraad garnalenschillen die een land als Brazilië weer in de oceaan stort voldoende om een hele tijd vooruit te kunnen.
Verder zagen we ook de meest prachtige materialen gemaakt van zeewier en algen.
We zagen tentdoek, althans dat was wat de makers er voorlopig bij dachten, van melkzuur, uit mais of uit afvalstromen gemaakt. Materiaal dat ook allemaal weer vergaat en terug in de natuurlijke cyclus komt als het afgedankt wordt. Bij de stand die bio-based materialen tentoonstelde, zagen we duidelijk de eerste D van de DDW in actie; hoe Nederlanders naar ontwerpen kijken. Het design department van de Aalto University stelt bijvoorbeeld prachtige materialen tentoon maar heeft het niet over wat we daar mee kunnen. Studio Boucard en SciHouse Inc die met de garnalenschillen werken leggen wel uit dat hun materiaal op plastic, rubber en bakeliet lijkt, maar denken niet na over toepassingen. Terwijl de Nederlandse jongens die doek van melkzuur maken direct een toepassing hadden, namelijk het maken van tentdoek voor tijdelijke onderkomens.
- Bekende materiaal anders bewerkt. Er zijn niet allen bio-based nieuwe materialen. Ook van bestaande veelvoorkomende materialen worden nieuwe versies ontwikkeld. De jute zak waar koffie in vervoerd wordt kan worden bewerkt tot nieuw materiaal dat op tal van manieren kan worden ingezet. De combinatie van hennep en aardappelzetmeel brengt ook een geheel nieuw materiaal voort.
- Afval gebruiken. Een kledingontwerpster gebruikt alleen resten stof. Een andere werkt met sinaasappelschillen en koolbladeren. Een lampenmaker met brokken afval die hij dan ook nog eens met minimaal energiegebruik bewerkt. De wolredders spinnen de wol van de schapen die eigenlijk weggegooid zou worden, omdat we in Nederland geen wolindustrie meer hebben.
- Afval voorkomen. Een beeldkunstenaar werkt alleen nog maar met modules die steeds opnieuw kunnen worden hergebruikt.
De winkel van de geredde kunst, Onterfd Goed, verkoopt voor zeer leuke prijzen de kunstvoorwerpen uit de depots van musea die anders vernietigd zouden worden. Een vorm van kringloop 2.0.
- Andere vormen van landbouw. Dicht bij huis, zelf doen of op andere manieren in het landschap kleinschaliger veel meer vermengd met wonen, werken, recreatie en vooral ook ander groen.
- Anders bouwen. De ambassade van circulair en bio-based bouwen bracht negen innovatieve materialen en bouwsystemen in beeld, die allemaal getoetst zijn, geproduceerd kunnen worden en bijdragen aan Co2 en stikstofreductie in de bouw.
- Andere vormen van mobiliteit. Alles wat we aan vervoermiddelen zagen was natuurlijk elektrisch.
De daarop aansluitende consumententrend die zichtbaar is, is die van persoonlijke betrokkenheid en modulair maatwerk. Hier zagen we een brede schaal aan voorbeelden van.
- Van een installatie waarin speciaal voor jou, aan de hand van gegevens en een algoritme een persoonlijk parfum wordt samengesteld. Dat trouwens tevens de cosmeticaindustrie met zijn dure verpakkingen en marketing buiten spel zette.
- Kleding die op basis van een bodyscan speciaal voor jou op maat gemaakt wordt. Wat snijverlies voorkomt en waarvan de initiatiefnemers geloven dat het ook tot zuiniger zijn op je kleding gaat leiden. Dus tegen de fast-fashionindustrie in.
- Kurken bouwblokken waarmee je snel en steeds anders meubels, wanden e.d. kunt bouwen in je huis of in kantoor.
- Maar ook de DIY open scource verzameling van data over de lucht- of waterkwaliteit in je omgeving, of het geluidsniveau.
Niets gaat natuurlijk één kant op, zeker niet op de DDW. We zagen dan ook zaken die hier haaks op staan. Zo hadden we twijfels bij een installatie op het dak van auto’s die helpt om de lucht te zuiveren en bij allerlei variaties op de elektrische auto. Voor een echte transformatie is het nodig om essentiële vragen te stellen bij onze vanzelfsprekende ideeën over mobiliteit.
Confronteren
De DDW “doet wat íe moet doen”; ook voor een urgent maatschappelijk vraagstuk als het ecologische vraagstuk zien we confronterende aanpakken zoals een kaft van een boek gemaakt van de uitstoot van zware metalen uit de industrie.
De inclusieve samenleving: vooraf confronteren
Een tweede trend die op veel plekken terug kwam, zij het niet zo massaal als die van het ecosysteem, is de trend die we maar even de unieke, integrale, holistische persoon, ofwel de inclusieve samenleving noemen. Deze trend gaat over alles wat met gender te maken heeft, over emoties kunnen laten zien en bespreekbaar maken en mentale gezondheid. Over empathie maar ook over datazeggenschap; wat deel je met wie? En veel vragen als: wie hoort erbij en wie niet? In deze trend zien we vooral de designers en kunstenaars aan het werk die bevragen. Die door hun werk het gesprek op gang brengen. Voorbeelden van deze trend zijn:
- Het ‘smile sieraard’. (zie de hoofdafbeelding van deze blog) Een soort buitenboordbeugel die er voor zorgt dat vrouwen altijd de juiste glimlach laten zien.
- Mannenkleding met activistische slogans erop, en de kleding en de slogans zijn net anders dan ‘verwacht’.
- Een hele serie ‘aanpassingen’, bijvoorbeeld ‘vingerverlengers’, die er voor zorgen dat dat je op de gemiddelde persoon gaat lijken. Tegelijk ook een aanklacht tegen de ontwerpindustrie die altijd maar voor de gemiddelde persoon ontwerpt.
- Meerdere soorten spellen om emoties bespreekbaar te maken maar ook ‘talking forms’ – ’transactional objects’ in diverse vormen om het gesprek op gang te brengen.
- Een jurk die je met ter plekke kunt veranderen om meer of minder zichtbaar te zijn in je omgeving.
- Een installatie die je laat ervaren hoe het is om reuma te hebben.
- Een installatie die je helpt reflecteren en chaos en orde laat fuseren.
Weak signals
Naast signalen die tegen de trend in gaan zijn er ook ‘weak signals’, de kleine signalen die een nieuwe trend in zich kunnen dragen, maar die ook ‘dood voor de kast kunnen vallen’. Je kijkt er snel overheen, juist omdat ze afwijken van het dominante patroon van waarnemingen. Bij een weak signal gaat het om iets één keer zien, ervaren , dan een tweede keer en bij de derde keer denken “hé hier zouden we iets te pakken kunnen hebben”.
Wat zagen we aan weak signals op de DDW?
Bij de producten
- Imperfectie is ook een kwaliteit. Veel van wat we zagen zag er prachtig uit. Zeer instagramwaardig om het maar zo te zeggen. Passend bij het belang in de samenleving voor het perfecte plaatje, van jezelf, je leven en je spullen. Maar we zagen een paar barstjes in die glanzende buitenkant. Op een paar plekken werden we juist geraakt door de imperfectie. Een kruk die met band in elkaar gezet was. Niet omdat het het ‘ductape’ prototype was, maar als definitief product. Gewoon omdat dat ook volstond.
- Herwaardering van oude oplossingen. Surfers hebben al langer de ouderwetse omkleedponcho herontdekt. Die zijn hip vormgegeven te koop om na het surfen warm te blijven. Op de DDW liepen we tegen een simpele versie van wafeltjesstof aan. We vroegen ons af waarom juist nu deze poncho hier tussen de bekroonde ‘flashy’ producten hing. Onze verklaring was: als jong volwassene kan je je in deze tijden niet meer gewoon even bloot omkleden op het stand. Voor je het weet ben je voor altijd naakt online te vinden. En zie daar. Een oude oplossing volstaat weer.
Oude oplossingen zagen we ook in de Hema Design Award. “Een kruik in een hippe zak”, dat wel. Of wat te denken van een ‘met papier bundels navulbare kaft’? Hé hadden we dat niet al? Heet dat niet gewoon ringband? Gelijk even gecontroleerd. Geen ringbanden meer bij de Hema!
- Terug naar de mechanica? In tegenstelling tot andere jaren geen robot te bekennen. Maar wel juist deze knipoog naar de robotisering, een volkomen mechanisch opererend fantastisch beest. (zie rechtsboven) Toch verraste het me dat er dit jaar zo weinig technologie te zien was. Een reactie op Corona?
In de uitgangspunten voor ontwerp
- De natuur heeft ook een stem. Dit lijkt wel behoorlijk aan te sluiten bij de grote trend, maar is radicaler. Een keramist benadrukte dat de klei waarmee hij werkte een eigen bewustzijn had.
- Geluk als uitgangspunt. Ontwerpen vanuit geluk, niet langer denken dat het product de mensen wel gelukkig zal maken, maar geluk echt als startpunt voor het proces gebruiken. De concretisering ervan blijft nog een beetje achter merkten we. Maar de vraag stellen is gaan zoeken.
- Participatie en commodities bouwen. De DDW wordt door ontwerpers benut om mensen bij het ontwerp en ontwerpproces te betrekken. Bijvoorbeeld met de vraag; wat wil je waar leren? Maar je ziet ook ideeën voor hoe bijvoorbeeld jongeren bij de politiek berokken kunnen worden. En hoe oplossingen kunnen bijdragen aan het nemen van eigenaarschap door burgers, door de DIY dataverzameling. Ook wordt de vraag ter discussie gesteld wat eigenlijk bepaalt in de samenleving. Het zijn grote vragen en tegelijk kleine leuke experimenten, zoals ideeën en oplossingen die bijdragen aan het laten ontstaan van een community, zoals een ‘broodexperiment’.
In het ontwerp- en maakproces
- Samenwerking. Er zijn individuele ontwerpers met hun eigen idee, maar nog meer samenwerkingen met ondernemers, universiteiten, overheden en andere partners.
- Besef van geschiedenis. Er lijkt besef van de geschiedenis van design. Zo zijn een aantal bekende ontwerpers aanwezig met hun archief, en daar hun reflecties op, in het besef dat oude ontwerpen niet weg zijn. Design wordt gezien als erfgoed.