Wat maakt iemand een inspirerende leider? Dat is een veelbesproken vraag. Helaas krijgt de schaduwkant van leiderschap nauwelijks aandacht, terwijl in veel organisaties torenhoge ambities, pestgedrag, laissez-faire-leiderschap en bestuurlijk wegkijken juist aan de orde van de dag zijn. Hoog tijd dus voor de vraag: wat maakt iemand een destructieve leider?
Zowel bedoeld als onbedoeld destructief leiderschap spelen een sleutelrol in verwaarloosde organisaties. In deze organisaties regeren wanorde, mismanagement en angst. Het gevolg is een ernstig verlies aan vertrouwen en organisatietrauma. Dit vraagt om langdurig herstel en ‘rust, reinheid en regelmaat‘, maar die tijd wordt vaak niet genomen.
‘Destructief leiderschap’ (Joost Kampen, 2023) is het eerste Nederlandstalige overzichtswerk dat de beschikbare wetenschappelijke kennis over destructief leiderschap samenbrengt. Joost legt de verwaarlozende praktijken bloot die aan dit verschijnsel ten grondslag liggen. Ook laat hij zien hoe destructief leiderschap voorkomen en geheeld kan worden.
Door wetenschappers wordt destructief leiderschap als een belangrijk sociaal vraagstuk aangemerkt dat nader onderzoek rechtvaardigt. Het begrijpen en voorkomen van destructief leiderschap wordt door wetenschappers even belangrijk, zo niet belangrijker gevonden dan het begrijpen en bevorderen van positieve aspecten van leiderschap. Emotioneel beschadigd zijn (‘emotional abuse and neglect’) door het gedrag van leidinggevenden is namelijk een van de meest voorkomende problemen op de werkvloer. Het leidt tot stress, burn-out, verzuim, ontwijkgedrag en verloop. De effecten van verwaarlozend leiderschap worden zichtbaar in een dalende arbeidsproductiviteit. Mensen die verwaarlozend leiderschap hebben ervaren zijn het vertrouwen in ‘de leiding’ kwijtgeraakt of zijn zelfs getraumatiseerd.
Joost Kampen constateert dat destructief leiderschap in de bestuurs- en directiekamers nog nauwelijks als organisatievraagstuk is geagendeerd. Om de vergelijking tussen medische wetenschap en het voorkomen en genezen van ziekten te gebruiken, het is ondenkbaar dat er door de wetenschap behandelingen van ernstige ziekten of stoornissen zijn ontwikkeld die in de praktijk niet worden gebruikt. Hoe kan het dan dat zoveel kennis uit onderzoek naar destructief leiderschap niet wordt gebruikt in de praktijk?
Joost Kampen is een van de docenten van de derde editie van de summerschool ‘Organisaties weer gezond’, naast docenten als Shirine Moerkerken, Philippe Bailleur en Anne Lemaire en de begeleiding van leercoach Griet Peeraer. In deze summerschool verzorgt Joost een dag waarin hij ingaat op het actuele thema destructief leiderschap: hoe kun je dat vroegtijdig herkennen en wat te doen als het mis is gegaan? Daarnaast zal hij de nieuwste inzichten uit onderzoek en praktijk van verwaarloosde organisaties presenteren, namelijk de stadia van inlopen van de ontwikkelingsachterstand en hoe daar als leiding zelf de regie op te voeren. Kennis die Joost Kampen toegankelijk wil maken voor de praktijk.
Stadia van ontwikkeling vanuit achterstand
Een voorwaardelijke aanpak
Op basis van multiple case study en interventieonderzoek behandelt Kampen een zestal stadia van ontwikkeling:
- Stoppen van de verwaarlozing
- Zorgen dat de basis op orde komt
- Informele organisatie overbodig maken
- Professionalisering van de ondersteuning
- Het werken aan de organisatieontwikkeling integreren in het dagelijks werk
- Het borgen van de continuïteit van het bereikte ontwikkelingsstadium in leiding en ontwikkeling
Voor elk stadium worden spannende kwesties benoemd die het ontwikkelingsproces kunnen stagneren en zelfs tot een terugval kunnen leiden.
Meer informatie over de summerschool ‘Organisaties weer gezond’.
Over de auteurs
Joost Kampen Phd is veranderkundige, socioloog en geestelijk vader van de theorie van de verwaarloosde organisatie. Hij doet onderzoek vanuit de Vrije Universiteit en Universiteit Twente en is docent in diverse opleidingen bij Sioo, Business School Nederland, NBA Opleidingen en AOG. Hij werkt vanuit een eigen praktijk en is aangesloten bij de Ambachtsschool voor Organiseren en Veranderen. Hij is auteur van Verwaarloosde organisaties (2011, OOA Boek van het Jaar), Emotional abuse and neglect in the workplace (2015), Leren interveniëren in verwaarloosde organisaties (2017), Advieswerk in verwaarloosde organisaties (2020) en Destructief leiderschap (2023).
Judie van Breukelen is als programmamanager bij Sioo verantwoordelijk voor de workshops, summerschools en Build Your Own Academy leertrajecten.
[In 2023 vond er ook een proefcollege plaats, waarvan de aankondiging destijds luidde: Wil je alvast kennismaken met de inhoud van de summerschool ‘Organisaties weer gezond’ én met Joost? Tijdens het gratis online ‘proef’college biedt Joost Kampen, samen met leercoach Griet Peeraer, een voorproefje van wat de summerschool te bieden heeft, voor wie deze bestemd is en hoe geleerd wordt. Maak kennis met de nieuwste inzichten en praktijk van verwaarloosde organisaties en leer over destructief leiderschap. Natuurlijk is er ook ruimte voor vragen uit de praktijk van jou, als deelnemer aan deze info-sessie. Gratis online ‘proef’college Summerschool ‘Organisaties weer gezond’: Destructief Leiderschap (3 juli 2023) ]
Wat maakt iemand een inspirerende leider? Dat is een veelbesproken vraag. Helaas krijgt de schaduwkant van leiderschap nauwelijks aandacht, terwijl in veel organisaties torenhoge ambities, pestgedrag, laissez-faire-leiderschap en bestuurlijk wegkijken juist aan de orde van de dag zijn. Hoog tijd dus voor de vraag: wat maakt iemand een destructieve leider?
Zowel bedoeld als onbedoeld destructief leiderschap spelen een sleutelrol in verwaarloosde organisaties. In deze organisaties regeren wanorde, mismanagement en angst. Het gevolg is een ernstig verlies aan vertrouwen en organisatietrauma. Dit vraagt om langdurig herstel en ‘rust, reinheid en regelmaat‘, maar die tijd wordt vaak niet genomen.
‘Destructief leiderschap’ (Joost Kampen, 2023) is het eerste Nederlandstalige overzichtswerk dat de beschikbare wetenschappelijke kennis over destructief leiderschap samenbrengt. Joost legt de verwaarlozende praktijken bloot die aan dit verschijnsel ten grondslag liggen. Ook laat hij zien hoe destructief leiderschap voorkomen en geheeld kan worden.
Door wetenschappers wordt destructief leiderschap als een belangrijk sociaal vraagstuk aangemerkt dat nader onderzoek rechtvaardigt. Het begrijpen en voorkomen van destructief leiderschap wordt door wetenschappers even belangrijk, zo niet belangrijker gevonden dan het begrijpen en bevorderen van positieve aspecten van leiderschap. Emotioneel beschadigd zijn (‘emotional abuse and neglect’) door het gedrag van leidinggevenden is namelijk een van de meest voorkomende problemen op de werkvloer. Het leidt tot stress, burn-out, verzuim, ontwijkgedrag en verloop. De effecten van verwaarlozend leiderschap worden zichtbaar in een dalende arbeidsproductiviteit. Mensen die verwaarlozend leiderschap hebben ervaren zijn het vertrouwen in ‘de leiding’ kwijtgeraakt of zijn zelfs getraumatiseerd.
Joost Kampen constateert dat destructief leiderschap in de bestuurs- en directiekamers nog nauwelijks als organisatievraagstuk is geagendeerd. Om de vergelijking tussen medische wetenschap en het voorkomen en genezen van ziekten te gebruiken, het is ondenkbaar dat er door de wetenschap behandelingen van ernstige ziekten of stoornissen zijn ontwikkeld die in de praktijk niet worden gebruikt. Hoe kan het dan dat zoveel kennis uit onderzoek naar destructief leiderschap niet wordt gebruikt in de praktijk?
Joost Kampen is een van de docenten van de derde editie van de summerschool ‘Organisaties weer gezond’, naast docenten als Shirine Moerkerken, Philippe Bailleur en Anne Lemaire en de begeleiding van leercoach Griet Peeraer. In deze summerschool verzorgt Joost een dag waarin hij ingaat op het actuele thema destructief leiderschap: hoe kun je dat vroegtijdig herkennen en wat te doen als het mis is gegaan? Daarnaast zal hij de nieuwste inzichten uit onderzoek en praktijk van verwaarloosde organisaties presenteren, namelijk de stadia van inlopen van de ontwikkelingsachterstand en hoe daar als leiding zelf de regie op te voeren. Kennis die Joost Kampen toegankelijk wil maken voor de praktijk.
Stadia van ontwikkeling vanuit achterstand
Een voorwaardelijke aanpak
Op basis van multiple case study en interventieonderzoek behandelt Kampen een zestal stadia van ontwikkeling:
- Stoppen van de verwaarlozing
- Zorgen dat de basis op orde komt
- Informele organisatie overbodig maken
- Professionalisering van de ondersteuning
- Het werken aan de organisatieontwikkeling integreren in het dagelijks werk
- Het borgen van de continuïteit van het bereikte ontwikkelingsstadium in leiding en ontwikkeling
Voor elk stadium worden spannende kwesties benoemd die het ontwikkelingsproces kunnen stagneren en zelfs tot een terugval kunnen leiden.
Meer informatie over de summerschool ‘Organisaties weer gezond’.
Over de auteurs
Joost Kampen Phd is veranderkundige, socioloog en geestelijk vader van de theorie van de verwaarloosde organisatie. Hij doet onderzoek vanuit de Vrije Universiteit en Universiteit Twente en is docent in diverse opleidingen bij Sioo, Business School Nederland, NBA Opleidingen en AOG. Hij werkt vanuit een eigen praktijk en is aangesloten bij de Ambachtsschool voor Organiseren en Veranderen. Hij is auteur van Verwaarloosde organisaties (2011, OOA Boek van het Jaar), Emotional abuse and neglect in the workplace (2015), Leren interveniëren in verwaarloosde organisaties (2017), Advieswerk in verwaarloosde organisaties (2020) en Destructief leiderschap (2023).
Judie van Breukelen is als programmamanager bij Sioo verantwoordelijk voor de workshops, summerschools en Build Your Own Academy leertrajecten.
[In 2023 vond er ook een proefcollege plaats, waarvan de aankondiging destijds luidde: Wil je alvast kennismaken met de inhoud van de summerschool ‘Organisaties weer gezond’ én met Joost? Tijdens het gratis online ‘proef’college biedt Joost Kampen, samen met leercoach Griet Peeraer, een voorproefje van wat de summerschool te bieden heeft, voor wie deze bestemd is en hoe geleerd wordt. Maak kennis met de nieuwste inzichten en praktijk van verwaarloosde organisaties en leer over destructief leiderschap. Natuurlijk is er ook ruimte voor vragen uit de praktijk van jou, als deelnemer aan deze info-sessie. Gratis online ‘proef’college Summerschool ‘Organisaties weer gezond’: Destructief Leiderschap (3 juli 2023) ]