Niemand schijnt het te hebben tegenwoordig: tijd. Iedereen is overmatig druk. Zelfs in deze zomerperiode wanneer er, aan het wegverkeer te zien, toch echt minder mensen aan het werk zijn. Professionals in mijn omgeving hebben het nog steeds onverminderd druk. Is het toeval dat we bij Sioo voor ons jubileumcongres, naar aanleiding van ons vijfenzestigjarig bestaan, het thema ‘Tijd Verandert’ hebben gekozen? Of is er de laatste ’tijd’ echt iets aan de hand met het aspect tijd? Feit is dat dit onderwerp steeds vaker in mijn gedachten blijft hangen en dat ik overal om me heen de impact en consequenties zie van hoe er met tijd wordt omgegaan.
Dan dringen er zich verschillende gedachten bij me op. Hebben we echt zo weinig tijd en is het echt zo druk of is het gepercipieerde drukte? Mag je het niet niet druk hebben en geeft het sociale status? Deze tijden van complexiteit nodigen toch juist uit tot afstand nemen en contemplatie? Is het door blijven hollen niet slechts een vlucht en wordt de rijstebrijberg die we voor ons uitschuiven dan niet alleen maar groter? We zijn technisch en digitaal tot zoveel in staat, maar zijn we verleerd om te gaan met tijd en met aandacht geven? Of heeft de Covid-tijd ons een ander perspectief op tijd en drukte gegeven? Aan de files is het niet af te lezen, maar toch heeft thuiswerken zich gevestigd in ons werkpatroon en lopen werk en privé steeds vaker door elkaar heen. Hoe kan het dat alle tijdwinst van minder reizen, effectiever overleggen (of in ieder geval korter) alleen maar leidt tot nog meer druk en gebrek aan tijd? Vragen waar ik niet zomaar een antwoord op heb, maar waarbij ik wel voel dat we er stil bij moeten staan.
Een paar voorbeelden uit de werkpraktijk
Een deelnemer uit de laatste SVO-groep (Succesvol Verandering Organiseren) verzuchtte na de Pinksterdagen: “De maand mei is ook zo druk met al die vrije dagen!” Een prachtig voorbeeld van perspectiefwisseling; vrije dagen worden niet meer opgevat als ontspanning en vrije ruimte, maar als verzwaring van de volgende werkdagen. Als je deze lijn volgt, betekent dat: hoe meer vrije dagen je hebt, hoe zwaarder het werk wordt. Met andere woorden: hoe meer je werkt, hoe minder de drukte. Niet alleen werk en privé lopen blijkbaar door elkaar heen, ook vrije tijd en effectieve werktijd krijgen een troebele invulling waardoor het lijkt of de ontspanning nog verder uit het zicht raakt.
Ook in veel oriëntatiegesprekken hoor ik: “Ik heb het zo druk, hoe past daar eigenlijk nog een opleiding bij?” Het gebrek aan tijd en de druk die professionals ervaren lijkt weinig uit te nodigen tot afstand nemen, uitzoomen, de bredere context te beschouwen en te reflecteren. Terwijl de complexiteit van vraagstukken en de afhankelijkheid van samenwerkingspartners toenemen. Vragen van potentiële deelnemers hebben vaak te maken met de moeite om de waan van de dag niet altijd voorrang te geven ten opzichte van de ambities voor de langere termijn. Ook hebben de vragen vaak te maken met de moeite om de balans te vinden tussen verantwoordelijkheid voelen en verantwoordelijkheid overnemen. Dan is de vraag die daarop volgt bijna altijd: “Hoe krijg ik het dan gedaan, als ik de verantwoordelijkheid niet naar mij toe trek? En hoe krijg ik de anderen dan mee?”
In een intervisiebijeenkomst via Teams maakten we onder deelnemers een rondje langs de velden. Bij een van hen was de frustratie en irritatie zelfs online tastbaar: “Zo druk, zo’n druk, zo’n herhaling van zetten.” Wij nodigden diegene uit een casus in te brengen. Die kwam in één zin op het volgende neer: “Kunnen jullie me helpen weer een lichtpuntje te zien?” Na twee uur tijd, aandacht en meerdere perspectieven op de vraag los te hebben gelaten, was er ontspanning en waren er mogelijkheden. Een aantal dagen later kregen we een update van de casusinbrenger over het overleg waarin hij de adviezen in de praktijk zou brengen. In plaats van overal op in te gaan, standpunten te verdedigen en verantwoordelijkheid naar zich toe te trekken, oefende de casusinbrenger met minder doen in plaats van meer. Af en toe was de verleiding er om in discussie te gaan, maar het bleek toch mogelijk om telkens weer terug te sturen naar de aanpak van niet overnemen en sleuren. “Na het MT-overleg had ik in ieder geval meer energie”, appte de casusinbrenger. Een intervisiegenoot stelde een mooie vraag: “Hadden je collega’s het in de gaten?” En het eerlijke antwoord was: “Daar is het volhouden denk ik echt voor nodig.”
Dat afstand en tijd nemen helpt om ingewikkelde vraagstukken beter te kunnen overzien en tackelen, kan iedereen verzinnen, maar ernaar te handelen lijkt in deze tijden wel moeilijker te zijn geworden. In het online proefcollege van de Sioo Summerschool ‘Organisaties weer gezond’ drukte Joost Kampen me nogmaals met de neus op de feiten: aan verwaarlozing in organisaties ligt een gebrek aan structuur en aandacht ten grondslag. Als ik daaraan denk, zie ik in de eindeloze drukte en het gebrek aan tijd een dreiging schuilen die we met elkaar serieus moeten nemen.
Als programmamanager van de opleiding Succesvol Verandering Organiseren (SVO), zie ik, als ik aan het SVO-traject denk, vluchtheuvels voor me in heel druk verkeer. In plaats van tussen het verkeer door te blijven rennen, opgejaagd door getoeter en gierende remmen, kun je je even terugtrekken op een heuveltje om de verkeersstroom te analyseren, er herkenbaarheden en herhalingen in te zien, zodat je voorspellingen kunt doen over wanneer en hoe en met wie je naar een volgend heuveltje kunt komen. Je koopt als het ware tijd om afstand te nemen, de inefficiënte patronen te zien en alternatieven te bedenken. Want naast alle inzichten vanuit theorieën biedt de SVO vooral een structuur die herhaaldelijk aandacht geeft aan de ingewikkelde taak die er op het bordje van de professional ligt.
Wat je ook doet: maak tijd!
Meer informatie over ons opleidingsprogramma Succesvol Verandering Organiseren (SVO)
Meer informatie over ons Jubileumcongres ‘Tijd Verandert’ – Sioo65 (30 nov. 2023)
Niemand schijnt het te hebben tegenwoordig: tijd. Iedereen is overmatig druk. Zelfs in deze zomerperiode wanneer er, aan het wegverkeer te zien, toch echt minder mensen aan het werk zijn. Professionals in mijn omgeving hebben het nog steeds onverminderd druk. Is het toeval dat we bij Sioo voor ons jubileumcongres, naar aanleiding van ons vijfenzestigjarig bestaan, het thema ‘Tijd Verandert’ hebben gekozen? Of is er de laatste ’tijd’ echt iets aan de hand met het aspect tijd? Feit is dat dit onderwerp steeds vaker in mijn gedachten blijft hangen en dat ik overal om me heen de impact en consequenties zie van hoe er met tijd wordt omgegaan.
Dan dringen er zich verschillende gedachten bij me op. Hebben we echt zo weinig tijd en is het echt zo druk of is het gepercipieerde drukte? Mag je het niet niet druk hebben en geeft het sociale status? Deze tijden van complexiteit nodigen toch juist uit tot afstand nemen en contemplatie? Is het door blijven hollen niet slechts een vlucht en wordt de rijstebrijberg die we voor ons uitschuiven dan niet alleen maar groter? We zijn technisch en digitaal tot zoveel in staat, maar zijn we verleerd om te gaan met tijd en met aandacht geven? Of heeft de Covid-tijd ons een ander perspectief op tijd en drukte gegeven? Aan de files is het niet af te lezen, maar toch heeft thuiswerken zich gevestigd in ons werkpatroon en lopen werk en privé steeds vaker door elkaar heen. Hoe kan het dat alle tijdwinst van minder reizen, effectiever overleggen (of in ieder geval korter) alleen maar leidt tot nog meer druk en gebrek aan tijd? Vragen waar ik niet zomaar een antwoord op heb, maar waarbij ik wel voel dat we er stil bij moeten staan.
Een paar voorbeelden uit de werkpraktijk
Een deelnemer uit de laatste SVO-groep (Succesvol Verandering Organiseren) verzuchtte na de Pinksterdagen: “De maand mei is ook zo druk met al die vrije dagen!” Een prachtig voorbeeld van perspectiefwisseling; vrije dagen worden niet meer opgevat als ontspanning en vrije ruimte, maar als verzwaring van de volgende werkdagen. Als je deze lijn volgt, betekent dat: hoe meer vrije dagen je hebt, hoe zwaarder het werk wordt. Met andere woorden: hoe meer je werkt, hoe minder de drukte. Niet alleen werk en privé lopen blijkbaar door elkaar heen, ook vrije tijd en effectieve werktijd krijgen een troebele invulling waardoor het lijkt of de ontspanning nog verder uit het zicht raakt.
Ook in veel oriëntatiegesprekken hoor ik: “Ik heb het zo druk, hoe past daar eigenlijk nog een opleiding bij?” Het gebrek aan tijd en de druk die professionals ervaren lijkt weinig uit te nodigen tot afstand nemen, uitzoomen, de bredere context te beschouwen en te reflecteren. Terwijl de complexiteit van vraagstukken en de afhankelijkheid van samenwerkingspartners toenemen. Vragen van potentiële deelnemers hebben vaak te maken met de moeite om de waan van de dag niet altijd voorrang te geven ten opzichte van de ambities voor de langere termijn. Ook hebben de vragen vaak te maken met de moeite om de balans te vinden tussen verantwoordelijkheid voelen en verantwoordelijkheid overnemen. Dan is de vraag die daarop volgt bijna altijd: “Hoe krijg ik het dan gedaan, als ik de verantwoordelijkheid niet naar mij toe trek? En hoe krijg ik de anderen dan mee?”
In een intervisiebijeenkomst via Teams maakten we onder deelnemers een rondje langs de velden. Bij een van hen was de frustratie en irritatie zelfs online tastbaar: “Zo druk, zo’n druk, zo’n herhaling van zetten.” Wij nodigden diegene uit een casus in te brengen. Die kwam in één zin op het volgende neer: “Kunnen jullie me helpen weer een lichtpuntje te zien?” Na twee uur tijd, aandacht en meerdere perspectieven op de vraag los te hebben gelaten, was er ontspanning en waren er mogelijkheden. Een aantal dagen later kregen we een update van de casusinbrenger over het overleg waarin hij de adviezen in de praktijk zou brengen. In plaats van overal op in te gaan, standpunten te verdedigen en verantwoordelijkheid naar zich toe te trekken, oefende de casusinbrenger met minder doen in plaats van meer. Af en toe was de verleiding er om in discussie te gaan, maar het bleek toch mogelijk om telkens weer terug te sturen naar de aanpak van niet overnemen en sleuren. “Na het MT-overleg had ik in ieder geval meer energie”, appte de casusinbrenger. Een intervisiegenoot stelde een mooie vraag: “Hadden je collega’s het in de gaten?” En het eerlijke antwoord was: “Daar is het volhouden denk ik echt voor nodig.”
Dat afstand en tijd nemen helpt om ingewikkelde vraagstukken beter te kunnen overzien en tackelen, kan iedereen verzinnen, maar ernaar te handelen lijkt in deze tijden wel moeilijker te zijn geworden. In het online proefcollege van de Sioo Summerschool ‘Organisaties weer gezond’ drukte Joost Kampen me nogmaals met de neus op de feiten: aan verwaarlozing in organisaties ligt een gebrek aan structuur en aandacht ten grondslag. Als ik daaraan denk, zie ik in de eindeloze drukte en het gebrek aan tijd een dreiging schuilen die we met elkaar serieus moeten nemen.
Als programmamanager van de opleiding Succesvol Verandering Organiseren (SVO), zie ik, als ik aan het SVO-traject denk, vluchtheuvels voor me in heel druk verkeer. In plaats van tussen het verkeer door te blijven rennen, opgejaagd door getoeter en gierende remmen, kun je je even terugtrekken op een heuveltje om de verkeersstroom te analyseren, er herkenbaarheden en herhalingen in te zien, zodat je voorspellingen kunt doen over wanneer en hoe en met wie je naar een volgend heuveltje kunt komen. Je koopt als het ware tijd om afstand te nemen, de inefficiënte patronen te zien en alternatieven te bedenken. Want naast alle inzichten vanuit theorieën biedt de SVO vooral een structuur die herhaaldelijk aandacht geeft aan de ingewikkelde taak die er op het bordje van de professional ligt.
Wat je ook doet: maak tijd!
Meer informatie over ons opleidingsprogramma Succesvol Verandering Organiseren (SVO)
Meer informatie over ons Jubileumcongres ‘Tijd Verandert’ – Sioo65 (30 nov. 2023)